مرضیه محصص؛ محمد صدیقی اسکی
چکیده
در عصر حاضر پالایش جوامع بشری از چندگانگی و فروکاستن از نزاع‌های ویرانگر و ستیزه‌گری، کانون توجه بسیاری از اندیشوران با رویکردهای متنوع قرار گرفته و تلاش‌های صلح‌خواهانه و آشتی‌جویانه در جست‌وجوی ...
بیشتر
در عصر حاضر پالایش جوامع بشری از چندگانگی و فروکاستن از نزاع‌های ویرانگر و ستیزه‌گری، کانون توجه بسیاری از اندیشوران با رویکردهای متنوع قرار گرفته و تلاش‌های صلح‌خواهانه و آشتی‌جویانه در جست‌وجوی راهبردهای مؤثر برای تحقق همبستگی اجتماعی هستند. هدف اساسی این پژوهش، تبیین مؤلفه‌های همبستگی اجتماعی از رهگذر یافتن متغیرهای مؤثر، زمینه‌ای، بازدارنده و پیامدها در قالب الگویی نظام‌مند است. این پژوهش بر اساس نوع هدف، بنیادی و به لحاظ روش کیفی و دارای رویکرد استقرایی است. بدین منظور با بهره‌گیری از نظریه داده‌بنیاد، پس از فرآوری مجموعه روایات امام رضا (ع)، مقوله‌های اخلاقی کلان و خُرد مدل، استخراج شده و الگوی همبستگی اجتماعی ارائه می‌شود. یافته‌های پژوهش گویای آن است که تحقق همبستگی اجتماعی مستلزم توجه به مقوله‌های متعددی است. در این زمینه، اخلاق‌مداری، دوستی، خویشتن‌داری، بخشایشگری، همزیستی مسالمت‌آمیز و تأمین امنیت، مهم‌ترین متغیرهای مؤثر، فروتنی، یاری‌رسانی به دیگران، مداراجویی و مسئولیت‌پذیری مهم‌ترین مقوله‌های زمینه‌ساز هستند. متغیرهای بازدارنده در این الگو عبارتند از: تعامل غیرضابطه‌مند، اشاعه فساد، اختلاف‌آفرینی و گسست‌های خانوادگی. پیامد اصلی همبستگی اجتماعی نیز ارتقای منزلت و قدرت‌یابی اجتماعی است.
